De Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost heeft minister Schouten (LNV) afgelopen woensdag opgeroepen om álle nertsenbedrijven in Zuidoost-Brabant preventief te ruimen om verdere besmettingen met het coronavirus en onrust te voorkomen. Voorzitter Jorritsma verwijst hierbij naar het grote aantal besmette nertsenfokkerijen, dat sindsdien is opgelopen tot 22 locaties met in totaal 950.000 nertsen, waarvan 7 locaties in Noordoost-Brabant (270.000 nertsen). Met verbazing en stijgende verontwaardiging lazen wij vrijdagavond het antwoord van minister De Jonge (VWS) en collega Schouten (LNV), verzonden enkele uren na het ingaan van het Kamerreces (fijne timing). In plaats van preventief te gaan ruimen, geven beide bewindslieden toestemming om het vervoersverbod van nertsen en mest ‘onder voorwaarden’ op te heffen. Dit ‘vanwege groei en omvang van de pups’ en groeiend mestprobleem binnen de fokkerijen.
Opheffen van het vervoersverbod is volstrekt onverantwoord en onacceptabel gelet op de besmettelijke situatie op nertsenbedrijven. Bovendien zijn de voorwaarden om de kans op verspreiding van het virus ‘te verkleinen’ boterzacht. Een steekproef zou voldoende zijn om te bepalen of het virus aanwezig is op een bedrijf. Verder gaan de nertsen volgens de brief ´bij voorkeur´ naar een locatie waar nu geen dieren zitten. Waar gaan deze nertsen naar toe als er geen voorkeurslocatie beschikbaar is? Evenmin overtuigend is de aankondiging dat de NVWA scherper toezicht gaat houden. Afgelopen week meldde het ED nog dat de NVWA na de 20e besmetting (!) de eerder afgekondigde maatregelen strikter gaat handhaven. Ronduit schrijnend is een belangrijke wijziging in het protocol, namelijk ´het verplichte gebruik van niet-medische mondkapjes en gezichtsschermen door medewerkers op alle nertsenbedrijven´. Dat is twaalf weken na de eerste besmetting! Epidemioloog Arjan Stegeman (Universiteit Utrecht) die in opdracht van het ministerie de nertsenbedrijven onderzoekt, zei 9 juli in het ED onaangenaam verrast te zijn door de reeks nieuwe besmettingen. Hij sprak van ‘een lek in het systeem’ en verklaarde dat ‘de mens toch de meest waarschijnlijke bron blijft’ van de besmettingen. Het is waanzin om tegen deze achtergrond het vervoersverbod op te heffen. Bij het verplaatsen van nertsen wordt het contact tussen mensen en nertsen nóg intensiever. Kennelijk is LNV de varkenspest van 1997 alweer vergeten. Nadat destijds een vervoersverbod was afgekondigd, werden er nog massaal varkens verplaatst met als gevolg dat het virus op grote schaal werd verspreid. Hetzelfde dreigt nu opnieuw te gebeuren. Ook nertsenhouders zijn er bepaald niet gerust op: ‘Iedereen denkt: wie is de volgende?’ (ED 11-7).
Beide ministers geven in hun brief aan dat er ‘ondanks alle getroffen maatregelen nog steeds besmettingen worden geconstateerd en er geen duidelijkheid is over de introductieroute van het virus op de bedrijven’. Bovendien zijn de laatste twee besmettingen in Limburg opgetreden. Dit geeft aan dat het virus onder nertsen allerminst onder controle is. Mede gelet op het feit dat de NVWA kennelijk niet in staat is adequaat te handhaven, is preventief ruimen de enige optie om ernstige risico’s voor de volksgezondheid te voorkomen.
Jan van Hoof, voorzitter Mens, Dier & Peel
Jos van de Sande, arts Maatschappij en Gezondheid, Artsenforum Gezondheid Natuur en Milieu
Jan Hoevenaars, oud-huisarts nu raadslid Sociaal Gemert-Bakel