Geacht college,
[avatar user=”Jan Hoevenaars” size=”thumbnail” align=”right”]Jan Hoevenaars[/avatar]
Het dagelijks leven in onze gemeente Gemert-Bakel is drastisch veranderd door de coronacrisis. De laatste ontwikkeling in deze crisis is de coronabesmetting bij nertsen (Milheeze en Beek en Donk). Voor Sociaal Gemert-Bakel is dit een zorgelijke ontwikkeling, ondanks de “sussende” reacties vanuit de Rijksoverheid. Sociaal Gemert-Bakel heeft op 30 april de volgende vragen gesteld aan het College van de gemeente Gemert- Bakel, die hieronder op 6 mei zijn beantwoord:
►Op 26 april 2020 zijn wij als gemeenteraadsleden op de hoogte gebracht van infecties van nertsen met SARS-CoV-2 op een bedrijf in Milheeze. Uit informatie van elders wordt vernomen dat het al veel eerder bekend was dat er besmetting van nertsen was op het bedrijf in Milheeze.
1a) Wanneer was / bent u op de hoogte gebracht van besmetting nertsen met SARS-CoV-2
Op vrijdag 24 april 2020 in de vroege namiddag is de burgemeester geïnformeerd over een vermoedelijke besmetting. Vervolgens heeft op zaterdagochtend een conference call plaatsgevonden met diverse instanties waaraan ook de burgemeester heeft deelgenomen. Toen werd duidelijk dat bij de 3 nertsen die waren onderzocht op de aanwezigheid van het virus dat ook daadwerkelijk aanwezig was. De minister wilde als eerste de Tweede Kamer informeren en afgesproken werd dat communicatie naar buiten pas daarna zou plaatsvinden. Wel heeft de burgemeester de fractievoorzitters geïnformeerd. In de loop van de zaterdag bleek nog een ander bedrijf in beeld te zijn dat vermoedelijk besmet was. Dit werd bevestigd op zaterdagavond omstreeks 22.30 uur. Omdat naar aanleiding hiervan de minister de brief aan de Tweede Kamer wilde aanpassen is deze pas op zondagochtend verstuurd. Direct daarna is ook uw raad hierover door ons geïnformeerd.
1b) Waarom zijn wij als gemeenteraad van Gemert-Bakel niet eerder op de hoogte gebracht?
Zie hiervoor vraag 1a.
►In geval van vogelgriep en varkenspest zijn/waren de gevolgen ophokplicht en/of ruiming.
2) Waarom vindt er geen ruiming plaats bij geïnfecteerde nertsenbedrijven?
Vanuit de informatie van beschikbare stukken vanuit het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) kan het volgende worden aangeven: “ Op de bedrijven geldt geen ophokplicht zoals bij pluimvee. De nertsen worden al binnen gehuisvest. Wel mogen ze niet meer verplaatst worden en ook de mest van deze bedrijven mag niet meer worden afgevoerd. Ook wordt er onderzoek gedaan naar de bron van de besmetting en de overdracht van het virus. Het is belangrijk om te weten hoe de ziekte zich op het bedrijf ontwikkelt omdat deze kennis oplevert over COVID-19 in dieren en de overdracht van mens op dier en dier op dier. Tot slot zijn voor de nertsenbedrijven waar besmetting met SARS-CoV-2 is vastgesteld aanvullende beschermingsadviezen opgesteld. Er is geen aanleiding om de bedrijven te ruimen, omdat er geen aanwijzingen zijn dat de besmettingen op deze bedrijven een rol spelen bij de verspreiding van het virus mensen. Er is weinig kennis over besmettingen bij dieren, daarom wordt onderzoek gedaan. De kennis die uit dit onderzoek wordt opgedaan is van belang om inzicht te krijgen in hoe het virus zich verspreidt van mens op dier of dier op dier”.
►Er wordt nu onderzoek (lucht en stofmonsters) verricht in en direct rondom een besmet nertsenbedrijf. We weten dat het coronavirus zich ook door de lucht kan verplaatsen.
3) Waarom (op welke feiten berust de keuze voor 400 m) wordt er geen luchtkwaliteitsonderzoek gedaan op grotere afstand (bv, 1000-1500 m of nog grotere afstand)?
Vanuit de informatie van beschikbare stukken vanuit het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) kan het volgende worden aangeven: “Er is geen reden om aan te nemen dat het virus zich bij dieren op andere wijze verspreidt dan het tussen mensen doet, namelijk via druppels in de lucht. Alle nertsen worden binnen gehuisvest. Er is daarom geen reden om aan te nemen dat het virus zich over grotere afstanden zal verspreiden. Uit voorzorg worden lucht- en stofmonsters in de omgeving van het gebied genomen. De resultaten van dit onderzoek verwacht de minister over twee weken. Tot die tijd wordt geadviseerd om in een straal van circa 400 meter rond het besmette nertsenbedrijf niet te (brom)fietsen of te wandelen”. Aanvullend hierop heeft de burgemeester in de raadsbijeenkomst op 30 april jl. aan u gemeld dat de meetpunten in een grotere cirkel dan de eerdergenoemde 400 meter zijn geplaatst. Bij zijn weten iets meer dan 1 kilometer. Het onderzoek wordt verricht door diverse onderzoeksorganisatie onder projectleiderschap van de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht en de burgemeester hoopt dat het inderdaad binnen 2 weken kan worden afgerond. De burgemeester gaf ook aan dat volgens het RIVM er geen sprake is van gevaar voor de volksgezondheid. Uit preventief oogpunt is er toch gekozen om voor een gebied met een straal van 400 meter rondom het bedrijf een (brom)fiets- en wandelverbod in te stellen. Hij wil vermeld hebben dat dit verbod niet kan worden afgedwongen. De direct omwonenden zijn door de gemeente per brief geïnformeerd.
►Er wordt gesteld dat de besmetting van de nertsen waarschijnlijk heeft plaatsgevonden van mens op dier.
4a) Waarop is deze conclusie gebaseerd?
Vanuit de informatie van beschikbare stukken vanuit het ministerie van Landbouw, natuur en Voedselkwaliteit (LNV) kan het volgende worden aangeven: “Twee personen, die op het bedrijf werken, hebben een ziektebeeld gehad dat past bij COVID-19, dit is niet met laboratoriumonderzoek bevestigd. De besmetting bij de nertsen lijkt daarmee een geval te zijn van een infectie van mens op dier. Dit lijkt tevens het geval te zijn op het bedrijf in Beek en Donk, waar ook personen werken met een ziektebeeld passend bij COVID-19.” Daarnaast heeft “op 16 april onder leiding van de directeur van het Centrum Infectieziektebestrijding (CiB) een deskundigenberaad zoönosen (DBZ) plaatsgevonden om het risico van infecties bij dieren voor de humane gezondheid te beoordelen. Het DBZ heeft geconcludeerd dat transmissie van mens op dier mogelijk is. Daarnaast is er op dit moment geen reden om aan te nemen dat het virus zich op dit nertsenbedrijf op andere wijze verspreidt dan het tussen mensen doet, namelijk via druppels en eventueel door handelingen-geïnduceerde aerosolen over korte afstand”. Zie hiervoor verder de stukken die uw raad op zondag 26 april 2020 heeft ontvangen.
4b) Zijn de werknemers die de besmetting veroorzaakt hebben positief getest op coronavirus?
Vanuit de informatie van beschikbare stukken vanuit het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) kan het volgende worden aangeven: “Op beide bedrijven werkten personen die COVID-19 verschijnselen hadden.”
4c) Indien ja, op welk tijdstip/datum zijn die werknemers dan getest?
Er is niet meer informatie over dit onderwerp bekend bij het college.
4d) Worden andere werknemers/eigenaar bij het besmette nertsenbedrijf ook (nog) getest?
Er is niet meer informatie over dit onderwerp bekend bij het college.
4e) Kan testen op coronavirus van werknemers van een besmet nertsenbedrijf verplicht worden?
Er is niet meer informatie over dit onderwerp bekend bij het college.
4f) Zo nee, waarom niet?
4g) Zijn er werknemers die op meer nertsenbedrijven werken?
Er is hier sprake van een familiebedrijf waarbij wonen en werken door dezelfde personen plaatsvindt. Om het zekere voor het onzekere te nemen is besloten dat als er gewerkt wordt in het bedrijf er verplicht beschermingsmiddelen worden gedragen.
4h) Is er wisseling van plaats/bedrijf van werken van werknemers op een besmet nertsenbedrijf.
Zie het antwoord onder 4g.
4i) Vaak werken ook arbeidsmigranten op een nertsenbedrijf. Wie controleert en test eventueel deze mensen/werknemers? Of is het beleid gelijk aan het beleid voor Nederlandse werknemers?
Voor de nertsenbedrijven waar besmetting met SARS-CoV-2 is vastgesteld gelden aanvullende beschermingsadviezen voor medewerkers zoals eerder vermeld. Bij dit bedrijf is geen sprake van inzet van arbeidsmigranten.
4j) Zijn werknemers/arbeidsmigranten op de hoogte van besmetting nertsen en wat dit voor hen betekent?
Ja
4k) Wie brengt hen op de hoogte? Is dit verplicht c.q. wie is verantwoordelijk?
De werkgever is hiervoor verantwoordelijk.
►Op straal van 400 meter rond een besmet nertsenbedrijf wordt geadviseerd niet te fietsen of te wandelen.
5a) Op welke feiten/onderzoeken berust dit advies?
Dit voorzorg advies komt van het ministerie van het LNV en van het RIVM. De resultaten van het onderzoek naar luchtmonsters in de omgeving worden over 2 weken verwacht. Tot die tijd is het advies om in een straal van circa 400 meter rond het besmette nertsenbedrijf niet te (brom)fietsen of te wandelen.
5b) Hoe weten mensen dat ze op 400 meter moeten blijven en welk nertsenbedrijf besmet is?
Op de gemeentelijke website en in de media zijn de afsluitingen gepubliceerd. Daarnaast zijn er verschillende verkeersmaatregelen getroffen om de weggebruiker op de hoogte te stellen.
5c) Hoe is dit bij het besmette nertsenbedrijf in Beek en Donk, waar veel mensen op kortere afstand wel fietsen?
De gemeente Laarbeek heeft meerdere verkeersmaatregelen getroffen. Er zijn in totaal 3 routes gerealiseerd om de (brom)fietsers en voetgangers om te leiden. Deze omleidingen zijn via de gebruikelijke kanalen gepubliceerd en eveneens bebord met pijlen etc.
5d) Is er meldingsplicht voor besmetting nertsenbedrijf?
De Minister van LNV heeft een meldplicht ingesteld voor nertsbedrijven. Deze meldingsplicht geldt vanaf 26 april 2020. Het gaat hierbij specifiek om ademhalingsklachten en een verhoogde mortaliteit bij nertsen.
5e) Waar kunnen mensen/de burgers zien dat een nertsenbedrijf besmet is?
Het gebied rondom een besmet bedrijf is afgezet met borden. Daarnaast is er veel media-aandacht geweest.
5f) Maakt de gemeente Gemert-Bakel bekend indien er een nertsenbedrijf besmet is?
Op het moment dat het ministerie van LNV ons informeert dan volgt het college het proces op.
5g) Mag je wel met een auto met open dak binnen 400 meter van een besmet nertsen bedrijf rijden?
Het advies gaat over tijdelijk weren van (brom)fietsers en voetgangers vanwege onderzoek naar de luchtkwaliteit. Overige weggebruikers zijn zelf verantwoordelijk voor hun gedrag, maar logischerwijs is met open dak het gebied inrijden niet verstandig.
►Bij onderzoek, advisering aan werknemers en voor passanten is het belangrijk dat men zich aan afspraken houdt.
6a) Is er structurele en gedocumenteerde handhaving vanuit de gemeente Gemert-Bakel?
Vanaf 26 april zijn er extra controles rondom de gebieden. Hierbij wordt toezicht gehouden op het naleven van de maatregelen die zijn ingesteld. Dit gebeurt door de politie en de Boa’s. Herhaald wordt dat afdwingen van de maatregelen niet kan. Het is en blijft de eigen verantwoordelijkheid van mensen.
6b) Wat zijn de gevolgen als men zich niet aan afspraken houdt?
Zie antwoord 6a
De vragen zijn ingediend door Jan Hoevenaars namens Sociaal Gemert-Bakel.