Betoog tijdens de ingelaste raadsvergadering op dinsdag 26 mei 2020.
Voorzitter, dank u wel.
Wij als gemeenteraad zijn vandaag bij elkaar in een extra raadsvergadering met als onderwerp Corona-epidemie in onze regio en de nertsen besmetting met het coronavirus in Gemert-Bakel. U allen weet wat het betekent een corona-epidemie/een corona-pandemie. Een zeer ernstige virusepidemie met zeer ernstige gevolgen. Sommige getroffenen hebben milde klachten, maar (meestal) ouderen of kwetsbare mensen hebben zeer ernstige klachten of overlijden. Corona patiënten, die het overleven worden geconfronteerd met soms ernstige na-verschijnselen zoals bv. moeheid, mobiliteitsproblemen, slecht werkende nieren, blijvend hartproblemen, blijvende longafwijkingen en een blijvend slechtwerkend afweersysteem. We zien bij corona patiënten ook een chronisch coronasyndroom optreden. Precies hetzelfde beeld als bij de Q-koorts: het chronisch Q-koorts syndroom. Veel deskundigen en artsen zien paralellen ontstaan tussen Q-koorts en Coronavirusbesmetting in de ernst van deze epidemie/pandemie. Natuurlijk het is een andere verwekker (Sars-CoV-2 bij corona en de coxiëlla bij Q-koorts). Maar er zijn veel parallellen in de gevolgen.
Het is dus alle hens aan dek, als we kijken naar de huidige aanpak van de coronavirus-crisis. Of hebben we niets geleerd van de Q-koorts? Blijven we als lokale overheid maar afwachten en verschuilen we ons achter uitlatingen van onderzoekers en Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij.: “de kans is klein”, “te verwaarlozen”, “nog niet bewezen”, “er loopt onderzoek” of “we gaan onderzoeken”, “geen virus aangetroffen”?
Voorzitter, er zijn heel veel vragen en er is grote zorg over de aanpak van de crisis. Grote zorg bij Sociaal Gemert-Bakel. Laten we vanavond focussen op de situatie in Gemert-Bakel. Het is zover. Wat voor deskundigen al lang een grote zorg was, is nu bewezen. Dieren (nertsen) dragen het coronavirus niet alleen aan elkaar over, maar ook een bewezen overdracht van dier naar de mens. Een zoönose noemen ze dat. De nieuwe onderzoeksresultaten uit het lopend onderzoek naar Covid-19 besmettingen op nertsenbedrijven o.a. hier in Gemert-Bakel, geven aan dat het nieuwe coronavirus SARS-CoV-2 een infectie is, die van dier naar mens kan gaan! Dit is ook de reden dat Sociaal Gemert-Bakel samen met de Lokale Realisten/D66 gevraagd heeft om een extra raadsvergadering. Een extra raadsvergadering om stil te staan bij de ernst van deze coronacrisis en ons bewust te worden van onze verantwoordelijkheid, als volksvertegenwoordiger, voor de gezondheid van onze burger. We moeten ONZE verantwoordelijkheid nemen en niet alleen de verantwoordelijkheid leggen bij landelijke overheid of RIVM of GGD.
Uit de laatste resultaten van het onderzoek in onze regio blijkt dat er een besmetting heeft plaatsgevonden van nerts op mens. De erfelijk code van het virus dat er bij een medewerker in het besmette bedrijf is aangetroffen, is sterker verwant aan die van het virus bij de nertsen dan de nu bekende codes van het virus bij de mens. Dus nu een duidelijk bewijs. Het was al bekend dat besmetting met Covid-19 in principe een zoönose is (van vleermuis op mens), maar hier is nooit iets meegedaan. Dat besmetting met Covid-19 van dier (nerts) op mens mogelijk zou kunnen zijn, is door de overheid dan ook helaas altijd ontkend. Nu kunnen ze het niet meer ontkennen. Nu is het bewezen. Met de Q-koorts in 2008 hebben we, zoals ik zojuist gezegd heb, en ook Jos van de Sande heeft gezegd, hetzelfde meegemaakt. Voorzitter, Gaan we weer dezelfde fout maken? Sociaal Gemert-Bakel heeft dan ook heel veel moeite met het dralend beleid van de lokale, provinciale en landelijke overheid.
Wat wij niet begrijpen
- Sars-CoV-2 bij nertsen is nu een bewezen besmettelijke ziekte: van dier op dier, van dier op mens. “We hebben geen virus in de lucht gevonden”. Dus: de 400 meter zone bij besmette bedrijven is alweer opgeheven. Zeer onverstandig en gevaarlijk voor de gezondheid van de mens, die onbeschermd in of in de directe omgeving van een besmet bedrijf komt.
- De focus ligt nog steeds op besmetting dieren; niet echt op overdracht van nertsen op mensen; dat is “verwaarloosbaar”, zegt men nog steeds in de stukken. Dit kan Sociaal Gemert-Bakel echt niet volgen in het kader van Wet Publieke Gezondheid.(Hoofdstuk 2, artikel 1 en art. 2 a en 2 e)
- Verder: er zijn wel 7 van 26 onderzochte boerderijkatten besmet. Waarom hier niet meer aandacht voor? Kunnen deze zwerfkatten een coronavirus overbrengen op andere dieren of op mensen? Waarom hier geen aandacht voor? Waarom hiervoor geen beleid?
- Over besmetting dieren in en naar vrije natuur wordt niet gerept (dat zien we over een paar jaar wel weer).
- Regelmatig ontsnappen nertsen uit de hokken en komen in de omgeving. Als dit besmette nertsen zijn, wie kunnen zij dan weer besmetten: andere dieren of mensen?
- Waarom nertsenfokkerijen, die besmet zijn, niet ontruimen, omdat de gezondheid van de mens in gevaar komt ? Kijk naar voorbeelden uit het verleden zoals varkenspest en Q-koorts.
- Willen wij als gemeente Gemert-Bakel straks, in de staart van de corona epidemie, dat er nog een enorm reservoir aan virussen overblijft in de nertsenfokkerijen in Gemert-Bakel? Dit is een hele belangrijke.
- Het gaat hier niet over intensieve veehouderij, waarvan wij producten(vlees, eieren, melk) consumeren. Het gaat hier om dierindustrie waarvan alleen de nertsenvacht als bont gebruikt wordt en geëxporteerd naar het buitenland. Als de industrie schadelijk is voor de menselijke gezondheid, wat doet de overheid dan hiermee?
Vraag:
- Welke verantwoordelijkheid en maatregelen neemt het College van B&W van Gemert-Bakel in kader van Wet Publieke Gezondheid naar aanleiding van de nieuwe onderzoeksresultaten (19 mei 2020) uit het lopend onderzoek naar Covid-19 besmettingen van dier op mens?
Het antwoord van het college:
“Covid 19 is een groep A infectieziekte, waar het ministerie en de veiligheidsregio leidend zijn in de aanpak. Het is de verantwoordelijkheid van het college deze maatregelen en aanpak te volgen en dit wordt afgestemd met de verantwoordelijke GGD”’
- Voorzitter: wat doet het college nou echt?
- En wat betekent die verantwoordelijke GGD?
- Weer afschuif strategie? “Daar zijn wij niet verantwoordelijk voor..”
- Wat is het standpunt van het College wat betreft het ontruimen van de bewezen besmette nertsenbedrijven in Gemert-Bakel?
Verschuilt het college zich weer achter de opstelling van het Ministerie van Landbouw of durven wij daadwerkelijk ons standpunt kenbaar te maken? Wij gaan naar aanleiding van ontruimen een motie voor indienen.
Vraag:
- Hoeveel personen met of zonder klachten per bedrijf, dat besmet is, hebben/hadden verschijnselen van Covid-19?
Het college geeft als antwoord: “In de regio Zuidoost-Brabant is op dit moment bij 3 nertsenbedrijven (5 locaties) een besmetting met SARS-Co-2 vastgesteld. Op alle bedrijven is ook sprake van mensen die klachten hebben of hebben gehad. Een nader specificatie kunnen wij niet verstrekken i.v.m. privacyregels”.
Voorzitter,
wat kunnen we hiermee. Niets. We weten wel dat in een bij een vleesfabriek 1 op 5 werknemers positief getest is op het coronavirus. Waarom hier niet? Dit heeft toch niets met privacy te maken. Onbegrijpelijk dit slappe antwoord.
Voorzitter,
Het is bekend dat er veel arbeidsmigranten op nertsenbedrijven werken (Polen, Bulgaren). Deze mensen wonen met grote aantallen op een klein oppervlak.
- Worden deze arbeidsmigranten ook ingelicht over besmetting?
- Wie doet dat? In welk taal?
- Worden deze arbeidsmigranten ook getest op Covid-19?
- Welke (preventieve) maatregelen worden er getroffen voor de arbeidsmigranten?
- Wie heeft de controle en doet de handhaving hierbij?
Wat krijgen wij Sociaal Gemert-Bakel als antwoord?
“Het inlichten van de medewerkers is de verantwoordelijkheid van de werkgever. Net zoals het ter beschikking stellen van persoonlijke beschermingsmiddelen op besmette bedrijven. Dit valt onder de ARBO-regeling. Het testen van medewerkers/arbeidsmigranten op SARS-CoV-2 is op vrijwillige basis.”
- Voorzitter,
Wat geeft dit aan veiligheid voor voorkomen besmetting met coronavirus? Hoeveel onduidelijkheid is hier? - Wat kunnen wij als gemeente hier aan doen?
- Krijgen wij weer als antwoord van het college: “NIETS”?
Op de vraag: Wie heeft de controle en doet hierbij handhaving?
Het antwoord van het college: “De arbeidsinspectie is hiervoor de aangewezen instantie”.
Weer een verwijzing naar de ander en de ogen dichtdoen voor de problematieken en taken van de gemeente in kader van de Wet Publieke Gezondheid art.1 en 2. Kunnen wij als gemeente hier echt niets mee doen? Of maar weer: Afschuiven, afschuiven, afschuiven. Sociaal Gemert-Bakel maakt zich zorgen, dat het nemen van verantwoordelijkheid door het college op dit gebied is ontspoort.
Tot slot:
Het is bekend dat in Oost Brabant opvallend veel coronabesmettingen (en daarmee gerelateerde gevolgen) zijn.
Een ander gegeven is ook dat er duidelijke aanwijzingen zijn dat de luchtkwaliteit (o.a. door fijnstof en stikstof) in Oost-Brabant slecht is. Dit wordt veroorzaakt door de industrie (o.a. hier in Oost-Brabant en Ruhrgebied), verkeer en intensieve veehouderijen. We weten verder dat slechte luchtkwaliteit luchtwegproblemen bij de mens veroorzaakt. Sociaal Gemert-Bakel is van mening dat door de slechte luchtkwaliteit in Oost-Brabant, dus ook in Gemert-Bakel, met als gevolg hierdoor gevoeliger longen voor infecties, dit bij mensen ernstiger longproblemen geeft bij besmetting met het corona virus, met alle gevolgen van dien .
Vraag gesteld aan het college: Wil het College van B&W, in kader van Wet Publieke Gezondheid, initiatief nemen om samen met de buurgemeenten actie te gaan ondernemen, dat er op korte termijn een gedegen onderzoek komt, met meerdere meetpunten in elke gemeente, naar de kwaliteit van de lucht in onze regio?
Wat krijgen wij als antwoord?
“Op dit terrein worden er al diverse initiatieven aangekondigd, zowel op rijks- provinciaal en gemeentelijk niveau. Wij zullen daar zeker bij aansluiten. Waar wij wel voor pleiten is een goede afstemming van de diverse onderzoeken om te bevorderen dat de “opbrengst” straks maximaal is”.
Voorzitter,
- Kan het college dit zo dadelijk concretiseren?
- Wat vindt er daadwerkelijk plaats aan luchtkwaliteitsonderzoek in onze gemeente?
- Heeft de gemeente gevraagd om meerdere meetpunten?
Voorzitter, dit voor de eerste termijn.
U begrijpt Sociaal Gemert-Bakel heeft veel vragen en veel twijfels over het daadkrachtig en transparant, zichtbaar handelen van de overheid, zowel op landelijk als op lokaal niveau. U begrijpt nu: Sociaal Gemert-Bakel heeft echt veel moeite met het dralend beleid van lokale en landelijke overheid. Dank u wel.