Als je geboren wordt, is ademen het eerste wat je doet. Die eerste teug is voor je ouders een flinke geruststelling. Je lééft, want je ademt! Pijnlijk is het dan ook om in het ED van 10 juni 2022 te lezen: “Nergens in Brabant is de lucht gezond”. Dat is een duidelijke maar zeer zorgwekkende conclusie van het onderzoek naar de luchtkwaliteit door de drie Brabantse GGD’s. Slechte lucht maakt dat we hier bijna een jaar korter leven dan in de rest van Nederland.
Het onderzoek betrof stikstof- en fijnstofuitstoot. Circa 65% van deze stoffen komt uit Nederlandse bronnen. In ons deel van Brabant zijn wegverkeer en intensieve landbouw/veeteelt de grootste vervuilers en bronnen van zorg. Vooral het fijnstof blijkt in onze gemeente hoger te liggen dan het landelijk gemiddelde. Slechte luchtkwaliteit is schadelijk voor onze gezondheid en kan longklachten, hart- en vaatziekten verergeren. Kinderen, ouderen en mensen met luchtwegaandoeningen zijn extra gevoelig hiervoor. Wie dergelijke klachten al heeft, kan hier extra last van hebben. Fijnstof heeft indirect ook te maken met het coronavirus omdat dit duidelijk gerelateerd is aan de gevoeligheid van longen.
Gezonde lucht, water en bodem, kortom een gezonde leefomgeving is al een aantal jaren een speerpunt van Sociaal Gemert-Bakel. Wij pleiten voor meetpunten van fijnstof en stikstof in Gemert-Bakel. Berekeningen kunnen dan vervangen worden door metingen voordat een bestemmingsplan of vergunning verleend wordt. Deze plannen worden door Sociaal Gemert-Bakel getoetst op: gezondheid, klimaat en milieu
Het is geen 5 voor 12 meer. We hebben al te veel verloren wat niet meer terug gedraaid kan worden. Daarvoor zijn wij verantwoording verschuldigd aan toekomstige generaties. De luchtkwaliteit is vanaf de jaren ’80 weliswaar verbeterd, maar sinds 2010 is er nauwelijks meer vooruitgang.
Wat kan een gemeente doen? Zij kan zich o.a. aansluiten bij het Schone Lucht Akkoord (SLA). Daarin wordt door diverse partijen zoals overheid, provincie en gemeenten samengewerkt aan de verbetering van luchtkwaliteit. Doel is een permanente verbetering daarvan en daarmee gezondheidswinst voor iedereen. Leidend zijn de advieswaarden van de Wereld Gezondheids Organisatie (WHO) voor stikstof en fijnstof in 2030. In januari 2020 heeft het voormalige kabinet dit SLA opgesteld met de dringende oproep aan gemeenten zich hierbij aan te sluiten. Gemert-Bakel is een van de weinige in Brabant die dat niet gedaan heeft.
Tijdens de laatste raadsvergadering hebben we de wethouder gevraagd wat hiervan de reden is. Het zou een immers een goede stap zijn richting een sterk verbeterde luchtkwaliteit. Zij antwoordde dat het ondertekenen een daad is met gevolgen. Deze gemeente wil – we zijn al 2 jaar verder – eerst inventariseren, onderzoeken en dan pas beslissen. Niet ondertekenen is echter ook een daad met gevolgen, o.a. een jaar korter leven voor iedere inwoner. Dat verdraagt geen uitstel en het voor je uitschuiven van de problemen. Dat vraagt om actie en daadkracht.
Opnieuw laat dit College zien geen prioriteit te geven aan de gezondheid van onze inwoners maar aan andere belangen. Een letterlijk en figuurlijk adembenemend beleid!